1
گروه شهرسازی،دانشکده معماری و شهرسازی،دانشگاه علم و صنعت ایران،تهران،ایران
2
عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران
10.22098/mmws.2024.15086.1460
چکیده
منابع آب به عنوان یکی از عناصر کلیدی در توسعه به شمار می‌آیند؛ به گونه‌ای که محدودیت منابع آب در اکثر مناطق به چالشی مهم تبدیل گشته و توسعه پایدار و محیط زیست کشور را تحت تأثیر خود قرار داده است. درحوضه آبریز زاینده رود ناترازی در مصارف و منابع آب وجود دارد. الگو و میزان مصرف آب، وابستگی به منابع آب زیر زمینی را بیشتر کرده است. در این پژوهش سعی گردیده است به‌صورت سیستمی و نظام مند پیشران های کلیدی مؤثر بر تاب آوری منابع آب در حوضه آبریز زاینده رود با تأکید بر رویکرد آینده پژوهی، شناسایی و تحلیل شوند. روش تحقیق در مطالعه‌ی حاضر آمیخته (کمی-کیفی) با ماهیت تحلیلی-اکتشافی می باشد. در این پژوهش ابتدا با تکنیک پویش محیطی و دلفی، 33 عامل اولیه در شش حوزه مختلف استخراج‌شده و سپس با استفاده از روش دلفی ، ماتریس اثرات متقاطع مؤلفه ها تشکیل گردیده است. سپس از طریق نرم افزار میک مک نسبت به تحلیل ماتریس اقدام شده است و سپس بر اساس عوامل کلیدی به سناریو نگاری پرداخته شده است. نتابج نشان می دهد که با توجه به امتیاز بالای اثر گذاری مستقیم و غیرمستقیم عوامل، پنج عامل اصلی عبارتند از: تاثیر نرخ رشد جمعیت بر منابع آب در محدوده ، میزان مشارکت بخش خصوصی در سرمایه‌گذاری برای مدیریت آب، آموزش‌های مربوط به تغییر الگوی کشت ، مناسب بودن کیفیت خدمات سازمان آب و فاضلاب، تاثیرگذاری میزان نزولات جویی به عنوان پیشرانهای کلیدی مؤثر بر تاب آوری منابع آب شناسایی و بر اساس این شاخص ها عدم قطعیت های بحرانی پیشرانهای به دست آمده تعیین و پنج سناریو برای آینده منابع آب زاینده رود تدوین شده اند. سناریو چهارم(حفظ منابع آب های زیر زمینی)کمترین امیتاز را کسب کرده است و پیاده سازی این سناریو دشوار تر خواهد بود. سایر سناریو ها امتیاز مساوی کسب کرده اند و بنا بر اولویت اجتماعی، زیست محیطی یا اقتصادی سناریو مدنظر را می توان پیاده سازی کرد.
یراقی فرد, مهدی, & شکوهی بیدهندی, محمدصالح. (1403). آینده پژوهی تاب‌آوری منابع آب با رویکرد برنامه‌ریزی سناریو مبنا مطالعه موردی: حوضه آبریز زاینده رود. مدل سازی و مدیریت آب و خاک, (), -. doi: 10.22098/mmws.2024.15086.1460
MLA
مهدی یراقی فرد; محمدصالح شکوهی بیدهندی. "آینده پژوهی تاب‌آوری منابع آب با رویکرد برنامه‌ریزی سناریو مبنا مطالعه موردی: حوضه آبریز زاینده رود". مدل سازی و مدیریت آب و خاک, , , 1403, -. doi: 10.22098/mmws.2024.15086.1460
HARVARD
یراقی فرد, مهدی, شکوهی بیدهندی, محمدصالح. (1403). 'آینده پژوهی تاب‌آوری منابع آب با رویکرد برنامه‌ریزی سناریو مبنا مطالعه موردی: حوضه آبریز زاینده رود', مدل سازی و مدیریت آب و خاک, (), pp. -. doi: 10.22098/mmws.2024.15086.1460
VANCOUVER
یراقی فرد, مهدی, شکوهی بیدهندی, محمدصالح. آینده پژوهی تاب‌آوری منابع آب با رویکرد برنامه‌ریزی سناریو مبنا مطالعه موردی: حوضه آبریز زاینده رود. مدل سازی و مدیریت آب و خاک, 1403; (): -. doi: 10.22098/mmws.2024.15086.1460
)