کمبود منابع آب و افت شدید سطح آبهای زیرزمینی در دشت میناب، پایداری کشاورزی منطقه را با چالش جدی مواجه کرده است. هدف این پژوهش، تدوین الگوی کشت بهینه با استفاده از مدل برنامهریزی خطی (LP) به منظور حداکثرسازی سود خالص کشاورزان، با درنظرگرفتن محدودیتهای منابع آب بر اساس طرح تعادلبخشی منابع آب زیرزمینی است. برای این منظور، اطلاعات مربوط به بیست محصول زراعی عمده منطقه شامل غلات، صیفیجات، سبزیجات و محصولات علوفهای، جمعآوری شد. مدل برنامهریزی خطی با تابع هدف حداکثرسازی سود و با محدودیتهای مربوط به آب قابلدسترس (سطحی و زیرزمینی)، مساحت اراضی و حداقل و حداکثر سطح زیر کشت هر محصول فرموله گردید. سپس عملکرد مدل تحت دو سناریوی راندمان آبیاری ۵۳ درصد (شرایط فعلی) و ۶۵ درصد (شرایط بهبودیافته) ارزیابی شد. نتایج نشان داد که در سناریوی راندمان ۵۳ درصد، سطح زیر کشت بهینه 949/13 هکتار با سود خالص 37/8 تریلیون ریال به دست آمد. با افزایش راندمان آبیاری به ۶۵ درصد، سطح زیر کشت بهینه به 382/21 هکتار و سود خالص به 55/10 تریلیون ریال افزایش یافت. این یافتهها بیانگر آن است که اجرای الگوی کشت بهینه، بهویژه همزمان با بهبود راندمان آبیاری، نهتنها منجر به افزایش قابلتوجه درآمد کشاورزان میشود، بلکه امکان رعایت کامل محدودیت برداشت از منابع آب زیرزمینی و حرکت بهسوی پایداری کشاورزی و احیای آبخوان دشت میناب را فراهم میآورد. بر این اساس، پیشنهاد کاربردی پژوهش، تدوین بستههای سیاستی حمایتی، شامل ارائه یارانههای هدفمند برای گذار به سیستمهای نوین آبیاری و ترویج کشت محصولات شناساییشده در الگوی بهینه، جهت تحقق همزمان اهداف اقتصادی و زیستمحیطی در منطقه است.
محمدی, مجتبی . (1404). بهینهسازی الگوی کشت دشت میناب با استفاده از برنامهریزی خطی و با لحاظ محدودیتهای طرح تعادلبخشی منابع آب زیرزمینی. مدل سازی و مدیریت آب و خاک, (), -. doi: 10.22098/mmws.2025.18423.1691
MLA
محمدی, مجتبی . "بهینهسازی الگوی کشت دشت میناب با استفاده از برنامهریزی خطی و با لحاظ محدودیتهای طرح تعادلبخشی منابع آب زیرزمینی", مدل سازی و مدیریت آب و خاک, , , 1404, -. doi: 10.22098/mmws.2025.18423.1691
HARVARD
محمدی, مجتبی. (1404). 'بهینهسازی الگوی کشت دشت میناب با استفاده از برنامهریزی خطی و با لحاظ محدودیتهای طرح تعادلبخشی منابع آب زیرزمینی', مدل سازی و مدیریت آب و خاک, (), pp. -. doi: 10.22098/mmws.2025.18423.1691
CHICAGO
مجتبی محمدی, "بهینهسازی الگوی کشت دشت میناب با استفاده از برنامهریزی خطی و با لحاظ محدودیتهای طرح تعادلبخشی منابع آب زیرزمینی," مدل سازی و مدیریت آب و خاک, (1404): -, doi: 10.22098/mmws.2025.18423.1691
VANCOUVER
محمدی, مجتبی. بهینهسازی الگوی کشت دشت میناب با استفاده از برنامهریزی خطی و با لحاظ محدودیتهای طرح تعادلبخشی منابع آب زیرزمینی. مدل سازی و مدیریت آب و خاک, 1404; (): -. doi: 10.22098/mmws.2025.18423.1691
)