تاثیر تنش خشکی بر رشد، عملکرد و کارایی مصرف آب سیب‌زمینی شیرین سفید در کشت پاییزه

ذاکری درباغی, زهرا; ترکی زاده, محمدرضا; نورالدینی, مهدیه; کمالی, حمیدرضا

doi:10.22098/mmws.2025.18475.1694

تاثیر تنش خشکی بر رشد، عملکرد و کارایی مصرف آب سیب‌زمینی شیرین سفید در کشت پاییزه

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

¹ کارشناسی ارشد باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

² دانشجوی کارشناسی گروه علوم و مهندسی آب، مجتمع آموزش عالی میناب، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

³ استادیار گروه علوم و مهندسی آب، مجتمع آموزش عالی میناب، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

10.22098/mmws.2025.18475.1694

چکیده

با کاهش روزافزون منابع آبی در ایران، افزایش بهره‌وری مصرف آب در بخش کشاورزی همواره از دغدغه‌های پژوهشگران بوده است. اطلاعات مربوط به نیاز آبی، نیاز آبیاری و بهره‌وری آب گیاهان زراعی کمک قابل توجهی به مدیران و تصمیم گیران جهت تنظیم الگوی کشت هر منطقه می‌کند. در پژوهش حاضر به بررسی اثر تنش آبی بر رشد و عملکرد گیاه سیب‌زمینی شیرین پرداخته شده است. این مطالعه در لایسیمترهای پژوهشی مجتمع آموزش عالی میناب در سال زراعی 1404-1403 و در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. تیمارهای آبیاری شامل (₁I)120، (₂I)100، (₃I)80، (₄I)60 درصد نیاز رطوبتی بود که در سه تکرار اعمال شد. آبیاری لایسیمترها به صورت غرقابی جوی و پشته‌ای و بر اساس تامین کمبود رطوبتی خاک ناحیه‌ی ریشه ، تا حد زراعی، بود. نتایج نشان داد برخی پارامترها مانند وزن تر و خشک غده، وزن تر و خشک شاخه و کل ماده‌ی خشک تحت تاثیر معنی‌دار تنش خشکی قرار گرفته، و بقیه‌ی پارامترها از جمله کارایی مصرف آب آبیاری معنی‌دار نشده است. تنش خشکی تا سطح 20 درصد (₃I) تاثیر معنی‌داری بر کاهش وزن تر غده و شاخه نداشت. مقدار وزن تر غده‌ی برداشت شده برای تیمارهای ₁I تا ₄I بترتیب برابر5846، 5224، 2852 و 2069 کیلوگرم بر هکتار بدست آمد. همچنین مقادیر کارایی مصرف آب برای کل غده‌های برداشت شده برای تیمارهای ₁I تا ₄I بترتیب برابر 20/1، 26/1، 97/0 و 83/0 کیلوگرم بر مترمکعب بدست آمد. مشخص شد که تنش آبی باعث کاهش تعداد غده‌ها شده است. چون مبحث بازار پسندی محصولات، از نظر اقتصادی مهم است، پس از جداسازی غده‌های بازار پسند بر اساس دستورالعمل USDA، مجددا تحلیل آماری انجام شد و نتایج نشان داد که تنش آبی تاثیر معناداری در سطح آماری 5 درصد بر کاهش کارایی مصرف داشته است بطوریکه کارایی مصرف آب برای غده‌های بازارپسند برای تیمارهای ₁I تا ₄I بترتیب برابر 90/0، 73/0، 43/0 و 70/0 کیلوگرم بر مترمکعب بدست آمد. نتایج نشان داد که علاوه بر تاثیر تنش خشکی بر مقدار محصول، تاثیر تنش خشکی بر بازارپسندی محصول نیز حایز اهمیت است و بایستی مورد بررسی قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها