ارزیابی توابع انتقالی نقطه‌ای در برآورد رطوبت ظرفیت مزرعه و نقطه پژمردگی دائم

مدل‌های گیاهی و هیدرولوژیکی اغلب به مؤلفه‌های ورودی در مورد آب قابل دسترس برای گیاه (AW) نیاز دارند. با این وجود به‌دست آوردن چنین مؤلفه‌هایی پرزحمت و پرهزینه است. توابع انتقالی خاک (PTFs) یکی از روش‌های جایگزین برای تعیین خواص فیزیکی خاک مانند محتوای رطوبت خاک می‌باشد. لذا هدف این پژوهش ارزیابی بیست و سه PTFs نقطه‌ای برای تخمین رطوبت خاک در پتانسیل‌های ماتریک ۳۳- (θ₃₃) و ۱۵۰۰- (θ₁₅₀₀) کیلوپاسکال، برای صد نمونه از خاک‌های دشت سیستان می‌باشد. در این پژوهش تلاش بر این بوده است که از جدیدترین توابعی که در این زمینه ارائه شده است نیز استفاده گردد. نتایج حاکی از آن بود که تابع دوس‌ریس با مقادیر NRMSE، ME، r و RES به‌ترتیب برابر 10/0، 01/0، 04/1 و 012/0- و سپس تابع اولیویرا و همکاران با مقادیر NRMSE، ME، r و RES به‌ترتیب برابر 10/0، 02/0، 05/1 و 016/0-، بیشترین انطباق را با مقادیر اندازه‌گیری شده θ₃₃ داشته است. برای تخمین θ₁₅₀₀ نیز تابع دیجکرمن با مقادیر NRMSE، ME، r و RES به‌ترتیب برابر 15/0، 00/0، 02/1 و 003/0- و در رتبه دوم تابع آینا و پریاسوامی با مقادیر NRMSE، ME، r و RES به‌ترتیب برابر 16/0، 01/0-، 95/0 و 009/0- بهترین عملکرد را ارائه نمودند. همچنین نتایج این پژوهش نشان می‌دهد بهترین توابع در تخمین θ₃₃ و θ₁₅₀₀ به‌ترتیب تنها به درصد شن و درصد رس بستگی دارند، لذا برای منطقه مورد مطالعه PTFs که به ورودی‌های کمتری نیاز دارند، لزوماً عملکرد پایین‌تری نخواهند داشت بلکه عواملی مانند تعداد نمونه‌های خاک، ساختمان خاک و مکانی که توابع مورد بررسی توسط آنها توسعه یافته‌اند نیز بر عملکرد آنها مؤثر می‌باشد. در ادامه PTFs اقتصادی‌تر و با عملکرد بالاتر مورد واسنجی مجدد قرار گرفتند. در تخمین θ₃₃ عملکرد هر دو تابع دوس‌ریس و اولیویرا و همکاران با کاهش NRMSE (08/0) بهبود یافته‌اند. توابع دیجکرمن و دوس‌ریس نیز با مقادیر NRMSE برابر 14/0، تخمین θ₁₅₀₀ را بهبود بخشیده‌اند. θ₃₃، θ₁₅₀₀ و AW مؤلفه‌های کلیدی در طیف وسیعی از مطالعات مانند مدل‌سازی گیاهی، مدل‌سازی‌ هیدرولوژیکی، مدیریت منابع آب، مدل‌سازی چرخه مواد غذایی خاک و مدل‌سازی آلودگی خاک می‌باشند، بنابراین نتایج این پژوهش می‌تواند در مباحث مربوط به مدیریت آبیاری و حفاظت از خاک در منطقه مورد مطالعه به کار گرفته شود.