ارزیابی اثرات عملیات حفاظت خاک و آب بر ویژگی‌های خاک، فرسایش و رسوب در حوضه‌ی آبخیز ریمله استان لرستان

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

2 دانشیار، گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

3 دانشیار، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

10.22098/mmws.2024.14122.1392

چکیده

چکیده
ارزیابی اثربخشی انواع اقدامات حفاظت آب و خاک بر خصوصیات خاک و فرسایش و رسوب از اهمیت بالایی در برنامه‌ریزی و مدیریت خاک برخوردار است و از اقدام‌های حرکت به سوی توسعه پایدار محسوب می‌شود. بر این اساس این پژوهش با هدف ارزیابی اثرات اقدامات حفاظت آب و خاک اجرا شده از نظر فرسایش و رسوب و ویژگی‌های خاک در حوزه‌آبخیز ریمله استان لرستان اجرا گردید. جهت پیش‌بینی فرسایش قبل و بعد از اجرای اقدامات حفاظت آب و خاک، از مدل EPM استفاده شد. به منظور بررسی ویژگی‌های خاک، فاکتورهای جرم مخصوص ظاهری، بافت خاک، اسیدیته، هدایت الکتریکی و نفوذپذیری خاک در دو عمق 0-30 و 30-60 سانتی‌متری خاک ارزیابی شد. نتایج مقایسه خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در دو عرصه تحت عملیات حفاظت آب و خاک و منطقه شاهد با یکدیگر، نشان داد که با اقدامات حفاظت آب و خاک، مقدار جرم مخصوص ظاهری، بافت خاک، اسیدیته و هدایت الکتریکی خاک سطحی افزایش معنی‌دار نیافته است. مقایسه‌ی داده‌های نفوذپذیری در مناطق شاهد و مناطق حفاظت شده نشان داد که اجرای عملیات حفاظت آب و خاک بر نفوذپذیری خاک اثر مثبتی داشته است. همچنین میزان فرسایش و رسوب کل سالیانه در شرایط کنونی نسبت به قبل از اجرای اقدامات حفاظت آب و خاک به‌ترتیب به طور متوسط حدود ۶۷۹۳ مترمکعب و ۵۷۱۲ تن کاهش یافته‌اند. نتایج آزمون t زوجی نشان داد که اقدامات حفاظتی آب و خاک انجام ‌شده در حوضه ریمله توانسته‌است اختلاف معنی‌داری را در کاهش فرسایش و رسوب ایجاد کنند. با توجه به یافته‌های تحقیق می‌توان بیان کرد که اقدامات حفاظت آب و خاک در کاهش فرسایش و رسوب اثر مثبت معنی‌داری داشته‌استولی تاثیر آن بر بالا بردن کیفیت خاک مطلق نیست و کاملا به شرایط مختلف آب و هوایی و زمین شناسی هر منطقه وابسته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مدل سازی و مدیریت آب و خاک
دوره 5، شماره 1
1404
صفحه 15-28

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 06 آذر 1402
  • تاریخ بازنگری: 22 دی 1402
  • تاریخ پذیرش: 25 دی 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار