شبیه سازی تخصیص آب مخزن سد نهند و ارزیابی عملکرد آن تحت سناریوهای افزایشی و کاهشی جریان ورودی تدوین شده در مدل ارزیابی و برنامه‌ریزی آب (WEAP)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

2 29 Bahman

3 گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز

چکیده

توسعه منابع آب ارتباط مستقیمی با پیشرفت اقتصادی و اجتماعی جوامع مختلف دارد. محدودیت آب‌های شیرین همیشه مردم مناطق مختلف را با مشکلاتی روبه‌رو کرده است، از این رو برنامه‌ریزی و مدیریت عرضه و تقاضای منابع آب محدود جزو بخش اجتناب ناپذیر هر سیستم کارآمد محسوب می‌شود. در این پژوهش از مدل ارزیابی و برنامه‌ریزی منابع آب (WEAP) جهت برنامه‌ریزی و مدیریت عرضه و تقاضا در مخزن سد نهند واقع در استان آذربایجان شرقی که یکی از منابع اصلی تامین آب شرب شهر تبریز محسوب می‌شود، استفاده گردید. برای شبیه‌سازی منطقه مورد مطالعه در مدل WEAP از داده‌های تعداد جمعیت شهر تبریز، سرانه مصرف آب شرب به ازای هر نفر، میزان هدررفت آب در شبکه توزیع، دبی ورودی مخزن نهند، اطلاعات سد نهند، میزان سطح زیرکشت و غیره استفاد شد. نتایج تحقیق نشان داد که میزان تقاضای آب برای دوره‌ی آینده (2040-2021) به علت افزایش جمعیت روند صعودی خواهد داشت و از اینروی منابع موجود در حوضه، توانایی تامین همه نیازها را نخواهند داشت. یافته‌های تحقیق نشان داد سامانه مورد مطالعه برای دوره آینده (2040-2021) تحت سناریوهای مرجع (ادامه وضع موجود)، SC1 (افزایش جریان ورودی به میزان 10 درصد) و SC2 (کاهش جریان ورودی به میزان 10 درصد) از نقطه نظر تامین آب مورد نیاز شرب، شهر تبریز به‌ترتیب 28/1، 7/3 و 44/3 درصد و از نقطه نظر تامین نیاز کشاورزی به‌ترتیب 31/4، 18/3 و 44/4 درصد کمبود را تجربه خواهد کرد. همچنین با ارزیابی شاخص‌های عملکرد مخزن، مشخص شد که تحت تمامی سناریوها، سامانه با شرط تامین 100 و 80 درصدی نیازها، با شکست مواجه خواهد شد ولیکن مخزن با اعمال سناریوی SC1 نسبت به دو سناریوی دیگر از پایداری بیشتری برخوردار خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات



مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 14 اردیبهشت 1402
  • تاریخ دریافت: 18 بهمن 1401
  • تاریخ بازنگری: 12 اردیبهشت 1402
  • تاریخ پذیرش: 14 اردیبهشت 1402