اثر ریزموجودات مفید بر میزان عناصر برگ و ریشه پایه‌های بادام در شرایط تنش شوری

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه محقق اردبیلی

2 دانش آموخته دکتری گروه علوم باغبانی دانشگاه محقق اردبیلی

3 گروه علوم باغبانی دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

شناسایی روش‌های کارآمد در مقابل تنش‌های غیرزیستی یک چالش بزرگ است. در راستای انتخاب پایه‌های جدید مقاوم به شوری و اثر سطوح مختلف شوری و تیمارهای ریزموجودات مفید ، بر میزان عناصر مختلف غذایی در برگ و ریشه نهال‌های بادام، این پژوهش به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار، در دانشکده‌ی کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی طی سال‌های 95-1394 انجام شد. نهال‌های دوساله‌ی دو هیبرید هلو و بادام ( GF677 و GN15) و پایه‌ی بذری بادام، با کود زیستی ریزموجودات مفید با غلظت‌های EM0: صفر، EM1: 10 میلی‌لیتر در لیتر، EM2: 20 میلی‌لیتر در لیتر و EM3: 30 میلی‌لیتر در لیتر به روش کاربرد خاکی روی پایه‌ها اعمال شدند. از اوایل تیرماه، به مدت 60 روز، گلدان‌ها هر 2 روز یک‌بار با آب‌شور حاوی سطوح مختلف کلریدسدیم (S0: صفر، S1: 60 میلی‌مولار کلریدسدیم، S2: 120 میلی‌مولار کلریدسدیم و S3: 180 میلی‌مولار کلریدسدیم) آبیاری شدند. برای ارزیابی این شرایط، روی پایه‌های بادام، عناصر غذایی نظیر سدیم، کلر، پتاسیم، کلسیم، نیتروژن و نسبت پتاسیم به سدیم برگ و ریشه، اندازه‌گیری شدند. تجزیه واریانس داده‌ها‌، نشان داد که در تیمار ریزموجودات مفید، اثر متقابل سال و پایه، بر کلسیم برگ از نظر آماری، معنی‌دار بود. اثرات ساده‌ی تیمارها، در تمام عناصر مورد بررسی از نظر آماری، دارای تفاوت معنی‌داری بودند. اثرات متقابل بین تیمارها نیز، از نظر آماری، اختلاف معنی‌داری داشتند. از بین عناصر مورد ارزیابی ، نیتروژن برگ، نسبت پتاسیم به سدیم برگ، نشانگرهای مناسبی به‌منظور بررسی تحمل به شوری پایه‌های بادام بودند. کاربرد کودهای زیستی باعث بهبود تمام شاخص‌های مورد مطالعه در هر 3 پایه‌ی مورد مطالعه شد و بهترین نتیجه، مربوط به ترکیب تیماری پایه‌ی GF677، سطح 30 میلی‌لیتر بر لیتر ریزموجودات مفید و صفر میلی‌مولار شوری بود. در شرایط فوق، هیبرید GF677، نسبت به دو پایه‌ی دیگر، در شرایط تنش شوری ناشی از کلریدسدیم متحمل‌تر ارزیابی شد و پایه‌های بذری و GN15 در رده‌های بعدی قرار گرفتند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات



مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 01 آذر 1401
  • تاریخ دریافت: 27 مهر 1401
  • تاریخ بازنگری: 01 آذر 1401
  • تاریخ پذیرش: 01 آذر 1401
  • تاریخ اولین انتشار: 01 آذر 1401