ﺗﺄثیر الگوهای پیوند از دور بر بارش‌های ماهانه ایستگاه‌های شهر خرم‌آباد و کرمانشاه

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه لرستان

2 استاد مدعو دانشگاه لرستان

چکیده

آب و هوای یک منطقه تحت ﺗﺄثیر عوامل فراوانی است که برخی از آن‌ها سیاره‌ای و برخی منطقه‌ای و محلی هستند. الگوهای پیوند از دور موجد ناهنجاری‌ها هستند که همزمان در نواحی خیلی دور دیده می‌شوند. بسیاری از این الگوها ماهیت سیاره‌ای دارند، سراسر اقیانوس‌ها و قاره‌ها را دربر می‌گیرند. بنابراین آشکارسازی روابط بین پارامترهای اقلیمی و الگوهای پیوند از دور برای شناخت بیشتر نوسانات و تغییرپذیری اقلیمی در هر منطقه حائز اهمیت است. هدف از اجرای این تحقیق بررسی ناهنجاری‌ها اقلیمی با استفاده از الگوهای پیوند از دور است. بدین منظور داده‌های بارش دو ایستگاه همدیدی (خرم‌آباد و کرمانشاه) طی بازه زمانی 67 ساله (2018-1951) گردآوری شدند. جهت مشخص کردن ﺗﺄثیر شاخص‌های پیوند از دور بر بارش منطقه از روش‌های آمار تحلیلی و آمار استنباطی استفاده شد. نخست سری‌های زمانی بارش هر ماه ایستگاه‌های  با استفاده از آزمون اندرسون-دارلینگ در سطح اعتماد 95% اطمینان مورد آزمون معناداری قرار گرفت. همچنین برای ارزیابی شرط استقلال سری‌های زمانی از آزمون از آزمون دنباله‌ها استفاده شد. سپس شاخص‌های دور پیوند را به دو گروه مجزا تقسیم کردیم. شاخص‌های مبتنی بر اقیانوس اطلس(AO, NAO, SCA, EA, EA/WR, TNA, POL, AMM) و شاخص‌های مبتنی بر اقیانوس آرام (SOI, Best, EP/NP, Nino 1+2, Nino 3.4) و ﺗﺄثیر متقابل آن‌ها مورد آزمون قرار گرفت. مقادیر توزیع آماره‌های کروسکال-والیس برای ماه‌های اکتبر و سپتامبر و مقادیر آماره تحلیل واریانس برای سایر ماه‌های سال مشخص کرد که تأثیر شاخص‌های مبتنی بر اقیانوس اطلس از همگنی و نظم کمتری نسبت به شاخص‌های مبتنی بر اقیانوس آرام برخوردارند، به طریقی که تغییر فاز شاخص‌های اقیانوس آرام موجب تغییر معنادار بارش دو ماه اکتبر و نوامبر خرم‌آباد و اکتبر کرمانشاه شد. درصورتی که تأثیر الگوهای مبتنی بر اقیانوس اطلس از چنین ترتیبی برخوردار نیست. به طور کلی، الگوهای اقیانوس اطلس عمدتاً در فصل زمستان موجب تغییر معنادار بارش شده‌اند در صورتی که الگوهای مبتنی بر اقیانوس آرام در فصل پاییز اثر معناداری بر بارش داشته‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات



مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 21 آبان 1401
  • تاریخ دریافت: 01 آبان 1401
  • تاریخ بازنگری: 19 آبان 1401
  • تاریخ پذیرش: 21 آبان 1401
  • تاریخ اولین انتشار: 21 آبان 1401