شبیه سازی عملکرد و بهره وری آب ارقام لوبیا چشم بلبلی تحت شرایط کم آبیاری با استفاده از مدل DSSAT

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مدیریت آب در مزرعه، موسسه خاک و آب، سازمان آموزش و ترویج تحقیقات کشاورزی (AREEO)، کرج، ایران.

2 گروه علوم و مهندسی آب، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

مدل‌های شبیه‌سازی گیاهی می‌تواند برای پیش‌بینی عملکرد محصول و بررسی تأثیر تنش خشکی بر رشد و نمو گیاه مفید باشد. در این تحقیق به-منظور شبیه‌سازی عملکرد دانه، غلاف، زیست‌توده، اجزای بیلان آب خاک و بهره‌وری مصرف آب در ارقام گیاه لوبیا چشم بلبلی از مدل DSSATاستفاده شد. آزمایش مزرعه‌ای به‌‌صورت کرت‌های خرد شده و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و به‌مدت دو فصل زراعی متوالی در سال‌های 1397 و 1398 در استان گیلان انجام شد. فاکتور اصلی شامل آبیاری در سه سطح 100 درصد نیاز آبی (I1)، 75 درصد نیاز آبی (I2) و 50 درصد نیاز آبی (I3)، و تیمار فرعی شامل سه رقم لوبیا چشم‌بلبلی، رقم کامران (C1)، رقم محلی خوزستان (C2) و رقم محلی‌دهسر (C3) بود. نتایج تحقیق نشان داد که متوسط میزان خطای نسبی بین مقادیر مشاهده شده و شبیه‌سازی شده‌ در سال‌های 1397و 1398 برای عملکرد زیست‌توده به ‌ترتیب 88/0- و 89/0- درصد، در عملکرد دانه به‌ترتیب 10/0 و 09/0 درصد و برای عملکرد غلاف به‌ترتیب 45/0- و 44/0- درصد بود. ریشه میانگین مربعات خطا در برآورد میزان بهره‌وری مصرف آب مبتنی بر عملکرد زیست توده بر اساس آب مصرفی، برای ارقام کامران، خوزستان و دهسری در سال 1397 به ترتیب 0106/0، 01078/0 و 01087/0 کیلوگرم بر مترمکعب و در سال 1398 به ترتیب 01044/0، 01079/0 و 01091/0 کیلوگرم بر مترمکعب برآورد شد. ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزی و ﻣﺸﺎﻫﺪه‌ای بر عملکرد زیست‌توده، دانه و غلاف ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ شاخص‌های ریشه میانگین مربعات خطای نسبی و متوسط میزان خطای نسبی و سایر آزﻣﻮنﻫﺎی آماری در ﻣﺤﺪوده ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﯽ بود و ﻣﺪل DSSAT توانست ﻋﮑﺲاﻟﻌﻤﻞ ارقام گیاه لوبیا چشم بلبلی را در شرایط کم‌آبیاری ﺑﻪ‌ﺧﻮﺑﯽ ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزی نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات



مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 19 آبان 1401
  • تاریخ دریافت: 21 مهر 1401
  • تاریخ بازنگری: 18 آبان 1401
  • تاریخ پذیرش: 19 آبان 1401
  • تاریخ اولین انتشار: 19 آبان 1401