تغییر اقلیم حاصل فعالیت‌های انسانی با چنان سرعتی رخ می‌دهد که بسیاری از گونه‌ها قادر به سازگاری با آن نخواهند بود در واقع پیش‌بینی می‌شود در پایان قرن21، بخش بزرگی از تنوع زیستی جهانی را از دست خواهیم داد. هدف تعیین گستره‌ی رشد گونه با قابلیت بهره‌برداری در استان خراسان رضوی در زمان حال و آینده می‌باشد. بدین منظور 28 متغیر محیطی شامل خاکشناسی، عوامل توپوگرافی و عوامل اقلیمی به‌عنوان متغیرهای پیش‌بینی مورد آنالیز همبستگی قرارگرفته و متغیرهای دارای همبستگی زیاد (بالای 80 درصد) حذف شدند. با توجه به وسعت زیاد منطقه، نمونه‌برداری نقاط حضور، با بازدیدهای میدانی طی دوره زمانی 1399-1401 صورت پذیرفت محدوده‌های مفید یا همان مناطق حضور قابل بهره‌برداری به شبکه‌های 1000*1000 متر تبدیل و از هر سلول یک نقطه حضور به‌دست آمد. در مجموع 129 نقطه حضور از 8 منطقه قابل بهره‌برداری در استان به دست آمد. سپس کلیه داده‌های محیطی منتخب و نقاط حضور در نرم‌افزار R با استفاده از مدل‌های بسته بایومد 2 (Biomod2) برای تعیین روابط بین پوشش گیاهی و عوامل محیطی در مراتع استان خراسان رضوی پیش‌بینی گردید. ارزیابی صحت مدل‌ها با استفاده از شاخص‌های KAPPA، TSS و ROC موردبررسی و آنالیز قرار گرفت. براساس شاخص‌های ارزیابی در زمان حال، مدل جنگل تصادفی با صحت 100% و در زمان آینده با سناریوی 6/2 و 5/8 مدل جنگل تصادفی با صحت 982/0، 989/0 و 999/0 به عنوان بهترین مدل مشخص شد. همچنین اهمیت نسبی در مدل برگزیده و متغیرهایی که بیش‌ترین تأثیر را در توزیع جغرافیایی گونه پسته وحشی در زمان حال شامل: جمع بارش سالانه، تغییرات فصلی بارندگی و اجزاء واحد اراضی و در زمان آینده نیز تحت سناریو اقلیمی 6/2 تأثیرگذارترین عوامل شامل جمع بارش سالانه، تغییرات فصلی بارندگی و مدل رقومی ارتفاع و در سناریوی اقلیمی 5/8 مهم‌ترین عوامل شامل تغییرات فصلی بارندگی، جمع بارش سالانه و جهت شیب داشتند. نتایج اهمیت نسبی نشان‌دهنده تأثیر زیاد عوامل اقلیمی بر پراکنش این‌گونه است؛ بیش‌ترین پراکنش گونه پسته وحشی در منطقه نوار شمال شرقی تا شرق استان خراسان گسترش دارد. نتایج حاصل از این پژوهش می‌توان برای اصلاح و حفاظت و همچنین بهره‌برداری اقتصادی و گسترش رویشگاه گونه پسته وحشی استفاده نمود.
مومنی دمنه, جواد, تاج بخش, سیدمحمد, احمدی, جلیل, & صفدری, علی اکبر. (1401). مقایسه مدل‌های پراکنش گونه‌ای در تعیین چشم انداز رویشگاه گونه پسته وحشی (Pistacia vera L.) در استان خراسان رضوی. مدل سازی و مدیریت آب و خاک, (), -. doi: 10.22098/mmws.2022.11698.1160
MLA
جواد مومنی دمنه; سیدمحمد تاج بخش; جلیل احمدی; علی اکبر صفدری. "مقایسه مدل‌های پراکنش گونه‌ای در تعیین چشم انداز رویشگاه گونه پسته وحشی (Pistacia vera L.) در استان خراسان رضوی". مدل سازی و مدیریت آب و خاک, , , 1401, -. doi: 10.22098/mmws.2022.11698.1160
HARVARD
مومنی دمنه, جواد, تاج بخش, سیدمحمد, احمدی, جلیل, صفدری, علی اکبر. (1401). 'مقایسه مدل‌های پراکنش گونه‌ای در تعیین چشم انداز رویشگاه گونه پسته وحشی (Pistacia vera L.) در استان خراسان رضوی', مدل سازی و مدیریت آب و خاک, (), pp. -. doi: 10.22098/mmws.2022.11698.1160
VANCOUVER
مومنی دمنه, جواد, تاج بخش, سیدمحمد, احمدی, جلیل, صفدری, علی اکبر. مقایسه مدل‌های پراکنش گونه‌ای در تعیین چشم انداز رویشگاه گونه پسته وحشی (Pistacia vera L.) در استان خراسان رضوی. مدل سازی و مدیریت آب و خاک, 1401; (): -. doi: 10.22098/mmws.2022.11698.1160
)