بررسی تجمع املاح در خاک تحت کشت نیشکر در آبیاری قطره‌ای زیرسطحی

حمودی, مجید; ناصری, عبدعلی; تیشه زن, پروانه; عباسی, فریبرز; سلطانی محمدی, امیر

doi:10.22098/mmws.2025.16746.1558

بررسی تجمع املاح در خاک تحت کشت نیشکر در آبیاری قطره‌ای زیرسطحی

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

¹ گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده مهندسی آب و محیط زیست ، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

² گروه مهندسی محیط زیست، دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید چمران اهواز،ایران

³ موسسه تحقیقات فنی و مهندسی، سازمان تحقیقیات آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

10.22098/mmws.2025.16746.1558

چکیده

پژوهش حاضر باهدف بررسی توزیع و تجمع املاح در عمق خاک منطقه توسعه ریشه طی مراحل کود دهی نیتروژن گیاه نیشکر به روش آبیاری قطره‌ای زیرسطحی آزمایشی فاکتوریل به‌صورت کرت‌های یک‌بار خرد شده با سه تکرار در کشت و صنعت نیشکر فارابی در جنوب اهواز در سال زراعی 01-1400 اجرا شد. تیمار مراحل کود دهی با شش مرحله (T1،T2، T3،T4،T5 و T6) و تیمار اعماق خاک با پنج عمق (100-80، 80-60، 60-40، 40-20 و 20-0) اعمال گردید. تحلیل نتایج نشان داد، بالاترین میزان EC (dS/m 55/4)، SAR (93/8)، نیترات (mg/kg 52/ 33) و آمونیوم (mg/kg 47/30) به ترتیب در زمان کود دهی T4، T4، T1 و T5 بود که نشان‌دهنده افزایش میزان هدایت الکتریکی و نسبت جذب سدیم بود. بالاترین مقادیر EC (dS/m 30/5)، SAR (1/7)، نیترات (mg/kg 5/33) و آمونیوم (mg/kg 6/18) در عمقcm 20 خاک بود. بیشترین EC و SAR خاک ناشی از اثر متقابل زمان کود دهی و عمق خاک در زمان کود دهی مرحله T4 و عمق cm 0-20 از سطح خاک به ترتیب برابر با dS/m 62/7 و 31/11 بود که رفتار SAR تبادلی مشابه با EC است و در طول پژوهش افزایشی است. بالاترین میزان نیترات در زمان کود دهی مرحله T5 و عمق خاک cm 0-20 برابر باmg/kg 32/41 است. اما بالاترین میزان آمونیوم در مرحله T1کود دهی و عمق cm 20 -0 خاک برابر با mg/kg 85/18 بود. بنابراین، نتایج این پژوهش نشان داد، به‌منظور مدیریت املاح و جلوگیری از تجمع آن‌ها در سطح خاک اراضی تحت کشت نیشکر خوزستان با استفاده از روش آبیاری قطره‌ای زیرسطحی، پیشنهاد می‌گردد دبی و عمق نصب قطره‌چکان‌ بیشتر در نظر گرفته شود.

کلیدواژه‌ها