بهبود مقاومت خاک در برابر فرسایش بادی با تلقیح باکتری و افزودن برخی اصلاح‌کننده‌ها

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

فرسایش بادی یکی از فرایندهای اصلی تخریب خاک در مناطق خشک و نیمه‌خشک از جمله استان خوزستان می‌باشد که مشکلات متعدد محیط زیستی را به دنبال دارد. در تحقیق حاضر از باکتری‌های محرک رشد گیاه و بیوپلیمرهای کیتوسان و لیگنوسولفونات برای تثبیت خاک شنی و لوم‌سیلتی بررسی شده است. خاک با بافت شنی و بافت لوم سیلتی از لایه سطحی مناطق بحرانی فرسایش بادی جنوب شرق اهواز تهیه شد. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی در هر نوع خاک انجام شد. تیمارها شامل کنترل (بدون تیمار)، تلقیح باکتریایی، لیگنوسولفونات کلسیم، کیتوسان، لیگنوسولفونات کلسیم + باکتری و کیتوسان + باکتری بود. مقدار مشخصی خاک (8-7 کیلوگرم) در ظروف فلزی به ابعاد 50×30×3 سانتی متر ریخته شد. سوسپانسیون باکتریایی به طور جداگانه روی خاک اسپری شد. کیتوسان محلول در غلظت 3 درصد وزنی در اسید سیتریک و لیگنوسولفونات (3 درصد وزنی/حجمی) در آب بر روی سطح خاک اسپری شدند. نمونه ها به مدت 60 روز نگهداری شدند. برای بررسی اثر تیمارها بر فرسایش بادی خاک، از تونل باد استفاده شد. در پایان آزمایش، سینی‌های حاوی نمونه‌های خاک با استفاده از ترازو دیجیتال توزین شدند و میزان کاهش وزن سینی‌ها نسبت به وزن اولیه به‌عنوان مقدار کل هدررفت خاک در نظر گرفته شد. همچنین مقاومت فروروی و ضربه خاک، پایداری خاکدانه‌ها و ذرات حساس به فرسایش اندازه-گیری شد.ند. نتایج تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که اثر تیمارها بر خصوصیات اندازه‌گیری شده در هر دو خاک لوم سیلتی و شنی معنی‌داری بود. بر اساس آزمون مقایسه میانگین‌های توکی، کمترین مقاومت فروروی در هر دو خاک در تیمار شاهد و بیشترین مقدار در تیمار کیتوسان با باکتری و سپس لیگنوسولفونات با باکتری بود. سایر تیمارها نیز مقاومت فروروی را نسبت به شاهد در هر دو خاک لوم‌سیلتی و شنی افزایش دادند. در خاک لوم سیلتی ، بیشترین مقاومت ضربه ای مربوط به تیمار کیتوسان-باکتری و لیگنوسولفونات-باکتری بود. میانگین وزنی قطر خاکدانه به ترتیب در تیمارهای کیتوسان-باکتری، لیگنوسولفونات-باکتری، کیتوسان، لیگنوسولفونات، باکتری بیشترین مقادیر را داشتند. میزان هدررفت خاک در خاک لوم سیلتی در تیمارهای کیتوسان-باکتری و لیگنوسولفونات-باکتری به صفر رسید.

کلیدواژه‌ها



مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 06 خرداد 1404
  • تاریخ دریافت: 29 بهمن 1403
  • تاریخ بازنگری: 05 خرداد 1404
  • تاریخ پذیرش: 06 خرداد 1404