بررسی تأثیر توأمان انواع روش‌های آبیاری و ردیف‌های کاشت بر عملکرد و بهره‌‌وری آب لوبیا چیتی تحت سطوح مختلف آبیاری

کیخایی, فاطمه; هدایتی پور, ابوالفضل; گودرزی, مصطفی

doi:10.22098/mmws.2024.15439.1479

بررسی تأثیر توأمان انواع روش‌های آبیاری و ردیف‌های کاشت بر عملکرد و بهره‌‌وری آب لوبیا چیتی تحت سطوح مختلف آبیاری

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

¹ عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج ، ایران

² عضو هیئت علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران

³ استادیار بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران

10.22098/mmws.2024.15439.1479

چکیده

تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر کم‌آبیاری بر عملکرد لوبیا چیتی رقم C.O.S16 در دو روش آبیاری قطره‌ی-نواری و جویچه‌ای تحت دو روش کشت دو و سه ردیف بر روی پشته اجرا شد. آزمایش به‌صورت کرت‌های دوبارخرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی لوبیای خمین در سال‌های 1395 و 1396 انجام شد. تیمار روش‌های آبیاری (جویچه‌ای و قطره‌ای-نواری) به‌عنوان فاکتور اصلی و سطوح مختلف آبیاری شامل (آبیاری کامل، (تأمین 100 درصد نیاز آبی گیاه) و دو سطح کم‌آبیاری (تأمین 75 و 55 درصد نیاز آبی گیاه)، به‌عنوان فاکتور فرعی-فرعی شامل دو و سه ردیف کشت بر روی هر پشته بود. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه در روش آبیاری قطره‌ای-نواری تحت شرایط دو ردیف کشت بر روی هر پشته با میانگین 2144 کیلوگرم بر هکتار همراه بود. اثر متقابل روش کاشت و مقدار آبیاری بر عملکرد دانه حاکی از برتری تیمارهای دو ردیف کاشت بر روی پشته و آبیاری کامل با میانگین 2383 کیلوگرم بر هکتار بود. اثر سه گانه روش کاشت، مقدار آبیاری و روش آبیاری نشان داد که بیشترین بهره‌وری مصرف آب در روش آبیاری قطره‌ای-نواری با تأمین 75 درصد نیاز آبی در شرایط دو ردیف کشت بر روی هر پشته با میانگین 45/0 کیلوگرم بر مترمکعب بود. بررسی تلفیقی نتایج در مورد بهره‌وری نشان داد که کشت‌های دو ردیفه در هر دو روش آبیاری جویچه‌ای و قطره‌ای بهره‌وری کمتری نسبت به کشت‌های دو ردیفه داشتند. لذا لازم است حتماً این نوع از کشت در هر روش آبیاری مورد توجه قرار گیرد. از طرف دیگر در 75 درصد نیاز آبی نیز بیشترین بهره‌وری مشاهده شد. از این‌رو شرایط 75 درصد نیاز آبی برای دستیابی به بهره‌وری بالاتر می‌تواند مد نظر قرار گیرد. البته از نظر مقدار عملکرد قطعاً روش قطره‌ای بسیار برای کشاورز سود ده و مناسب بوده و کشاورز می‌تواند با بکارگیری شرایط تأمین 75 درصد نیاز آبی گیاه و کشت دو ردیفه به بشینه بهره‌وری فیزیکی آب دست یابد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات