برآورد تبخیر _ تعرق واقعی کشت آبی و باغات دشت نهاوند با استفاده از الگوریتم SEBAL

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه لرستان، لرستان، ایران

2 استاد، گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه لرستان، لرستان، ایران

3 دانشیار، گروه مهندسی آب، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

4 دانشیار، گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه لرستان، لرستان، ایران

چکیده

تبخیر و تعرق که شامل تبخیر از سطح خاک و تعرق از پوشش گیاهی می‌باشد یکی از مهم‌ترین عوامل اتلاف آب می‌باشد. بنابراین، یک پارامتر فیزیکی مهم برای مدیریت منابع آب و تعین نیاز آبی گیاه در بخش کشاورزی می‌باشد. اما، از آنجایی که برآورد دقیق آن بسیار مشکل و پر هزینه است، در این مطالعه، به منظور برآورد تبخیر و تعرق واقعی روزانه کشت آبی و باغات دشت نهاوند، ابتدا با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای سنتینل 2 نقشه کاربری کشت آبی منطقه استخراج گردید. سپس، با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای لندست 8 و الگوریتم SEBAL، نقشه‌های تبخیر و تعرق در طول دوره رشد گیاه در دوره‌های 15 روزه (13 تصویر) در سال 2021 بدست آمد. بر اساس نتایج حاصل از الگوریتم SEBAL، بیش‌ترین میزان میانگین تبخیر و تعرق واقعی در تمامی تاریخ‌های مورد بررسی، مربوط به جنوب شرقی و مرکز منطقه مورد مطالعه است که علت آن، قرار گرفتن این منطقه در مسیر سرشاخه اصلی رودخانه گاماسیاب و تمرکز کشت آبی باغات در این منطقه می‌باشد. کمترین میزان میانگین تبخیر و تعرق واقعی نیز مربوط شمال شرقی دشت نهاوند، به دلیل عدم وجود منابع آبی سطحی و زیرزمینی کافی و به تبع کاهش سطح اراضی کشاورزی در این منطقه است. در نهایت، به منظور بررسی دقت روش SEBAL در محاسبه تبخیر و تعرق، نتایج حاصل از این روش با میزان تبخیر و تعرق حاصل از روش پنمن مانتیث، مقایسه گردید. نتایج این مقایسه نشان داد که روش SEBAL با میزان خطای RMSE برابر 82/0 از کارآیی مناسبی در برآورد تبخیر و تعرق برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات