اثرات تغییر اقلیم بر مقادیر حدی بارش و دما با استفاده از سناریوهای SSP (مطالعه موردی: استان فارس)

حقیقی, پارسا; سلیمان پور, سید مسعود; مرادی, ابوالفتح

doi:10.22098/mmws.2024.14691.1425

اثرات تغییر اقلیم بر مقادیر حدی بارش و دما با استفاده از سناریوهای SSP (مطالعه موردی: استان فارس)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

¹ کارشناس بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج

² دانشیار بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج

³ استادیار بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران

10.22098/mmws.2024.14691.1425

چکیده

یکی از چالش‌های مهم پیش روی کشاورزی و منابع آب می‌توان به پدیدة تغییر اقلیم و تأثیرات آن اشاره کرد. در این پژوهش با استفاده از داده‌های اقلیمی سه ایستگاه سینوپتیک آباده، شیراز و لار مربوط به استان فارس و داده‌های سه مدل ACCESS-ESM1-5، CNRM-CM6-1 و MRI-ESM2-0 با استفاده از مدل آماری LARS-WG و سه سناریوی SSP126، SSP245 و SSP585، بارش و دمای بیشینه ریزمقیاس شده‌اند. به‌منظور بررسی ارتباط بین مقادیر بارش و دمای بیشینه با دوره‌های بازگشت مختلف از توزیع گامبل استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل LARS-WG دقت مناسبی در ریزمقیاس نمایی پارامترهای اقلیمی بارش و دمای بیشینة استان فارس دارد. تغییرات دمای بیشینة دورة آیندة نزدیک (2040-2021) نسبت به دورة پایه (2017-1990) در هر سه ایستگاه آباده، شیراز و لار و هر سه سناریوی SSP126، SSP245 و SSP585 نشان از افزایش دمای بیشینه دارد. نتایج مربوط به توزیع گامبل نیز نشان داد دمای بیشینه نسبت به دورة پایه در یک دورة بازگشت مشخص برای هر سه ایستگاه افزایش خواهد داشت؛ بنابراین دماهای بیشینه در دوره‌های بازگشت کم‌تری اتفاق خواهد افتاد. میزان بارش ایستگاه سینوپتیک آباده در فصل‌های بهار و تابستان کاهشی و در فصل‌های پاییز و زمستان افزایشی برآورد شده است. در ایستگاه سینوپتیک شیراز نیز میزان بارش فصل پاییز به نسبت دورة پایه کاهشی برآورد شده است. در ایستگاه سینوپتیک لار میزان بارش در تمامی فصل‌ها و سناریوها افزایشی برآورد شده است. علاوه بر این، دوره‌های بازگشت بارش‌ پیش‌بینی‌شده افزایش خواهد داشت؛ که نشان از افزایش شدت بارش‌ها در چند دهه آینده است.

کلیدواژه‌ها