بررسی تأثیر شوری خاک و کیفیت آب بر عملکرد بنه‌های دختری زعفران با استفاده از مدل گیاهی و اندازه‌گیری میدانی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 دانشیار، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

3 استادیار، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

زعفران با توجه به نیاز آبی کم و ارزش اقتصادی بالا یکی از گیاهان مهم برای کاشت در مناطق خشک و نیمه خشک ایران است. شوری خاک و آب در این نواحی که با کمبود آب نیز روبه‌رو هستند، از عوامل کاهش عملکرد محصولات کشاورزی است. نرم‌افزار AquaCrop در پژوهشی در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد برای شبیه‌سازی رطوبت خاک، زیست‌توده و سطح سایه‌انداز در طول فصل رشد زعفران دوساله، واسنجی شد. بر همین اساس، پژوهش حاضر به‌منظور واسنجی‌ نرم‌افزار AquaCrop برای شبیه‌سازی تغییرات شوری خاک برای زعفران دوساله در مزرعه ذکرشده، صورت گرفت. بدین‌منظور مقادیر شوری خاک در طول فصل رشد با تفکیک زمانی بالا اندازه‌‌گیری شد. شاخص‌های آماری محاسبه‌شده میان مقادیر اندازه‌گیری‌شده و شبیه‌سازی‌شده شوری خاک نشان از دقت بالای این نرم‌افزار در شبیه‌سازی تغییرات شوری خاک برای گیاه زعفران داشت. سپس نرم‌افزار AquaCrop واسنجی‌شده برای بررسی تاثیر سطوح مختلف شوری در آبیاری زعفران و هم‌چنین شوری اولیه خاک بر میزان عملکرد بنه دختری به‌کار گرفته شد. نتایج حاصل از مدل‌سازی رشد گیاه در شرایط شوری نشان داد در شرایط عدم شوری اولیه در خاک (5/0 دسی‌زیمنس بر متر)، افزایش شوری آب آبیاری از 1 دسی‌زیمنس بر متر به 4 دسی‌زیمنس بر متر، سبب 7/3 درصد کاهش وزن بنه دختری و همچنین در صورت وجود شوری اولیه 2 دسی‌زیمنس بر متر در خاک، افزایش شوری آب آبیاری از 1 دسی‌زیمنس بر متر به 4 دسی‌زیمنس بر متر، سبب 23 درصد کاهش وزن بنه دختری در انتهای فصل رشد می‌شود. در این پژوهش اثر خاک‌پوش آلی بر عملکرد بنه دختری زعفران در شرایط شوری خاک و آب نیز بررسی شد. جهت بررسی تاثیر استفاده از خاک‌پوش در شرایط شوری آب و خاک، بر عملکرد بنه دختری و بهره‌وری آب تبخیر تعرق‌یافته، سه سطح خاک‌پوش آلی 50، 75 و 100 درصد در نظر گرفته شد. نتایج حاکی از آن بود که استفاده از خاک‌پوش آلی با پوشش 100 درصد در شرایط شوری اولیه خاک 2 دسی‌زیمنس بر متر و شوری آب آبیاری 4 دسی‌زیمنس بر متر، سبب بهبود عملکرد بنه دختری به میزان 46 درصد نسبت به شرایط بدون خاک‌پوش در شرایط شوری ذکر شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مدل سازی و مدیریت آب و خاک
دوره 5، شماره 1
1404
صفحه 317-334

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 04 آذر 1402
  • تاریخ بازنگری: 25 آذر 1402
  • تاریخ پذیرش: 04 دی 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار