اثر اندازه ذرات کود گاوی بر توزیع آلاینده کلیفرم در ستون خاک تحت کشت چمن

جهاندیده, یاشار; طباطبائی, سید حسن; احمدی مقدم, زینب

doi:10.22098/mmws.2023.12654.1259

اثر اندازه ذرات کود گاوی بر توزیع آلاینده کلیفرم در ستون خاک تحت کشت چمن

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

¹ دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران.

² دانشیار، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران.

³ دانش آموخته دکتری، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

10.22098/mmws.2023.12654.1259

چکیده

کاربرد کودهای دامی سبب بهبود ویژگی‌های فیزیکی خاک و عملکرد محصول می‌شود ولی در کودهای دامی باکتری‌های بیماری‌زا وجود دارد لذا نیاز است توزیع باکتری در پروفیل خاک با کاربرد کود مورد ارزیابی قرار گیرد. از این‌رو، انتقال‌ و نگهداشت باکتری سطح خاک در این شرایط اهمیت پیدا می‌کند. یکی از باکتری‌های شاخص برای میزان سنجش آلودگی باکتری ایشریشیاکولی است. هدف از این پژوهش بررسی اثر اندازه ذرات کود و کشت چمن بر انتقال و نگهداشت باکتری بود. پژوهش در گلخانه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد انجام شد. تیمارهای کود گاوی با چهار قطر 25/0، 50/0، 0/1و 0/2 میلی‌متر انتخاب (به میزان 36 تن بر هکتار روی سطح خاک) و اثر اندازه ذرات کود در شرایط وجود و بدون کشت چمن بر انتقال باکتری بررسی گردید. برای انجام آزمایش‌ها ستون‌های PVC به ارتفاع 350 و قطر 160 میلی‌متر انتخاب و با خاک با بافت لومی پر شدند. چمن با ارتفاع 5 سانتی‌متری روی سطح ستون‌های خاک قرار گرفت. ستون‌ها هر دو روز (هفت مرتبه) تا حد ظرفیت زراعی آبیاری شدند و پس از هفت آبیاری آبشویی ستون‌ها انجام گردید و میزان باکتری به روش شمارش زنده در عمق‌های مختلف اندازه‌گیری شد. نتایج پژوهش نشان داد بیشترین نگهداشت میزان باکتری صرف‌نظر از شرایط کشت چمن، در عمق 10 سانتی‌متری سطح خاک است و رابطه معکوس بین افزایش عمق و نگهداشت باکتری در خاک وجود دارد. جریان‌های ترجیحی در شرایط کشت چمن سبب انتقال باکتری به اعماق پایین‌تر شد و نگهداشت باکتری در اعماق پایین‌تر نسبت به شرایط بدون کشت بیشتر شد. متوسط شاخص نگهداشت باکتری برای اندازه ذرات کود 2 میلی‌متر در عمق 10 سانتی‌متر، 68 درصد و در تیمار با اندازه ذرات کود 25/0 میلی‌متر، 48 درصد شد. به ازای ذرات کوچک‌تر کود میزان نگهداشت باکتری در پروفیل خاک در عمق‌های پایین‌تر از 10 سانتی‌متر بیش‌تر شد. لذا توصیه می‌شود در مناطقی که کشت چمن انجام می‌شود برای جلوگیری از آلودگی باکتریایی سطح خاک که در تماس با انسان است از کود گاوی با ذرات ریزتر مانند 5/0 و 1 میلی‌متر استفاده شود.

کلیدواژه‌ها