در بسیاری از مناطق، پایداری بوم‌سازگان و امنیت محیط‌زیست شکننده‌تر شده است. در چند سال اخیر، مطالعات و برنامه‌ریزهای مختلفی در جهت حفظ منابع طبیعی و دستیابی به توسعه پایدار صورت گرفته است. هدف از این تحقیق، ارزیابی سطح پایداری حوزه آبخیز بوجین است. یکی از روش‌های ارزیابی پایداری حوزه آبخیز استفاده از مدل مفهومی فشار- حالت – پاسخ (PSR ) است. مدل علی- معلولی PSR به کمک معیار WSI در قالب چهار زیرمعیار هیدرولوژی، محیط‌زیست، حیات و سیاست‌گذاری به ارزیابی پایداری آبخیز موردنظر به‌صورت عددی می‌پردازد. در این روش با در نظر گرفتن اطلاعات و داده های موجود برای هرکدام از زیر معیارها، مقادیر پارامترها در سه بعد فشار، حالت و پاسخ، تعیین و در دامنه امتیازدهی از صفرتا یک و در پنج طبقه به حالت کمی تبدیل می‌شوند. زیرمعیارها بر اساس سه پارامتر مدل مفهومی در یک دوره 10 ساله برای حوزه آبخیز بوجین موردبررسی قرار گرفت. معیار WSI در سه سطح پایین، متوسط و بالا برای پایداری حوضه محاسبه شد. نتایج نشان داد پارامتر فشار با امتیاز 75/0 و پارامتر واکنش با امتیاز 625/0 بیش‌ترین و کم‌ترین امتیاز را برای ارزیابی پایداری حوزه بوجین به خود اختصاص داده‌اند که حکایت از واکنش مناسب جهت کاهش فشار وارده به بوم‌سازگان است. زیرمعیار هیدرولوژی با امتیاز 16/0 و محیط‌زیست با امتیاز 1 کم‌ترین و بیش‌ترین اولویت را جهت مدیریت بوم‌سازگان حوضه به خود اختصاص داده‌اند. طبق نقشه‌های توزیع پراکنش معیار ارزیابی پایداری در سامانه‌های عرفی حوضه در دوره زمانی (1385-1390-1395) مشخص شد در شروع دوره مقدار معیار سطح پایداری حوضه در سطح متوسط به پایین بوده (امتیاز 59/0) و در میانه دوره متوسط (امتیاز62/0) و برای پایان دوره زمانی به طبقه متوسط به بالا (امتیاز 7/0) ارتقاءیافته است. ارزیابی پایداری آبخیزها با استفاده از مدل PSR برای ارائه راه‌کارهای مدیریتی بسیار کاربردی است زیرا متناسب با ماهیت مدل به تبیین ابعاد مشخصی از سلامت حوضه پرداخته می‌شود که دراین‌بین برای حوزه آبخیز بوجین کسب امتیاز 7/0 برای معیار WSI در کل آبخیز نشان داد سطح پایداری حوضه در دوره 10 ساله در سطح متوسط قرارگرفته و لازم است توجه بیشتری به ارتقای سطح پایداری و سلامت حوضه شود.
آرتیمانی, محمدمهدی, & زینی‌وند, حسین. (1402). ارزیابی پایداری حوزه آبخیز به کمک شاخص پایداری SWI (مطالعه موردی: حوزه آبخیز بوجین استان همدان). مدل سازی و مدیریت آب و خاک, (), -. doi: 10.22098/mmws.2023.12386.1235
MLA
محمدمهدی آرتیمانی; حسین زینی‌وند. "ارزیابی پایداری حوزه آبخیز به کمک شاخص پایداری SWI (مطالعه موردی: حوزه آبخیز بوجین استان همدان)". مدل سازی و مدیریت آب و خاک, , , 1402, -. doi: 10.22098/mmws.2023.12386.1235
HARVARD
آرتیمانی, محمدمهدی, زینی‌وند, حسین. (1402). 'ارزیابی پایداری حوزه آبخیز به کمک شاخص پایداری SWI (مطالعه موردی: حوزه آبخیز بوجین استان همدان)', مدل سازی و مدیریت آب و خاک, (), pp. -. doi: 10.22098/mmws.2023.12386.1235
VANCOUVER
آرتیمانی, محمدمهدی, زینی‌وند, حسین. ارزیابی پایداری حوزه آبخیز به کمک شاخص پایداری SWI (مطالعه موردی: حوزه آبخیز بوجین استان همدان). مدل سازی و مدیریت آب و خاک, 1402; (): -. doi: 10.22098/mmws.2023.12386.1235
)