1
گروه مخاطرات زیست‌محیطی، پژوهشکده سوانح طبیعی، تهران، ایران
2
دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، تهران، ایران
10.22098/mmws.2024.14799.1436
چکیده
زمین‌لغزش‌ها یکی از مخرب‌ترین نوع حرکات و ناپایداری‌های دامنه‌ای هستند که همواره موجب فرسایش خاک، تولید رسوب، از بین بردن زمین‌های زراعی، باغی و جاده‌ها می‌شوند. همچنین باعث خسارات جانی و مالی قابل توجهی در نقاط مختلف جهان به ویژه در کشور ایران به دلیل دارا بودن شرایط خاص ساختار زمین‌شناسی و زمین‌ریخت‌شناسی می‌شود؛ به همین منظور در این پژوهش به پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش با استفاده از روش حداکثر آنتروپی در حوزه آبخیز چالوس استان مازندران پرداخته شد. جهت شناسایی مهم‌ترین متغیرهای تأثیرگذار و تعیین اهمیت نسبی هریک از عوامل مؤثر بر شناسایی مناطق زمین‌لغزش و تحلیل حساسیت مدل، از الگوریتم حداکثر آنتروپی به کمک نرم‌افزارMaxEnt استفاده شد؛ سپس به منظور ارزیابی مدل از منحنی ROC استفاده شد و سطح زیر نمودار AUC بدست آمده به عنوان معیاری از قدرت تفکیک مدل در تشخیص نقاط حضور و عدم حضور مورد توجه قرار گرفت؛ در نهایت بر اساس عوامل مؤثر، با استفاده از نرم‌افزار Arc Gis10.8 نقشه پهنه‌بندی خطر وقوع زمین لغزش در حوزه آبخیز چالوس تهیه شد. بر اساس نتایج حاصل از مدل، عامل‌های بارندگی، خاک‌شناسی، واحد‌های زمین‌شناسی، درصد شیب، کاربری اراضی و فاصله از رودخانه به ترتیب مؤثرترین عوامل در بروز زمین لغزش در منطقه مورد مطالعه معرفی شدند. مقدار AUC برای اعتبارسنجی پهنه لغزشی 73/0 به دست آمد که نشان‌‌دهنده شناسایی و مدلسازی قابل قبول زمین لغزش توسط مدل در منطقه مورد مطالعه بود. طبق نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر طبقات خطر کم، نسبتاً کم، متوسط، نسبتاً زیاد و زیاد به ترتیب 29/13، 57/18، 73/23، 90/35 و 49/8 درصد از محدوده مورد مطالعه را به خود اختصاص دادند که این مهم نشان دهنده پتانسیل بالای منطقه جهت ایجاد زمین لغزش است؛ لذا با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش، براساس عوامل مؤثر شناسایی شده، در مناطق دارای اولویت با راهکاری مناسب و تحلیل مسائل مدیریتی می‌توان جهت ارتقای سطح مدیریت حوزه‌های آبخیز و حفاظت خاک و آب برنامه‌ریزی نموده و خسارات ناشی از زمین لغزش را کاهش داد.
مهرپویا, محمدرضا, & قویمی پناه, محمد حسین. (1403). شناسایی عوامل موثر و پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش با استفاده از روش حداکثر آنتروپی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز چالوس). مدل سازی و مدیریت آب و خاک, (), -. doi: 10.22098/mmws.2024.14799.1436
MLA
محمدرضا مهرپویا; محمد حسین قویمی پناه. "شناسایی عوامل موثر و پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش با استفاده از روش حداکثر آنتروپی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز چالوس)". مدل سازی و مدیریت آب و خاک, , , 1403, -. doi: 10.22098/mmws.2024.14799.1436
HARVARD
مهرپویا, محمدرضا, قویمی پناه, محمد حسین. (1403). 'شناسایی عوامل موثر و پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش با استفاده از روش حداکثر آنتروپی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز چالوس)', مدل سازی و مدیریت آب و خاک, (), pp. -. doi: 10.22098/mmws.2024.14799.1436
VANCOUVER
مهرپویا, محمدرضا, قویمی پناه, محمد حسین. شناسایی عوامل موثر و پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش با استفاده از روش حداکثر آنتروپی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز چالوس). مدل سازی و مدیریت آب و خاک, 1403; (): -. doi: 10.22098/mmws.2024.14799.1436
)