اثر کاربرد دو ترازی صفحات ژئوکمپوزیت بر کیفیت پساب دانشگاه شهرکرد

گوگوچانی, سجاد; قبادی نیا, مهدی; طباطبائی, سید حسن; متقیان, حمید رضا; عسگری, عظیمه

doi:10.22098/mmws.2023.13732.1362

اثر کاربرد دو ترازی صفحات ژئوکمپوزیت بر کیفیت پساب دانشگاه شهرکرد

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

¹ گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

² گروه مهندسی آب، دانشگاه شهرکرد

³ دانشیار گروه علوم و مهندسی خاک دانشگاه شهرکرد

⁴ پژوهشگر همکار ، مرکز تحقیقات آب، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

10.22098/mmws.2023.13732.1362

چکیده

امروزه استفاده از پساب تصفیه‌شده، به‌عنوان جایگزین آب شیرین مورد توجه قرار گرفته است. در پژوهش حاضر کاربرد دو ترازی صفحات ژئوکمپوزیت و اثر آن بر تغییرات پارامترهای شیمیایی پساب دانشگاه شهرکرد در تصفیة زمینی مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش از صفحات ژئوکمپوزیت به‌عنوان لایه‌های آبده و زهکش استفاده شد. تیمارهای پژوهش شامل دو فاصلة 70 و 35 سانتی‌متر بین لایة آبده و زهکش بود. در هر دو تیمار، لایة آبده در فاصلة 40 سانتی‌متری از سطح خاک قرار گرفت. تزریق پساب به داخل خاک طی 12 نوبت و با تناوب هفتگی انجام شد. در تمامی مراحل تزریق، مقادیر pH، شوری، مجموع کلسیم و منیزیم، بی‌کربنات و حجم آب ورودی و خروجی و در نوبت دو، چهار، شش و هشت، مقادیر سدیم، نیترات و BOD5 پساب و زه‌آب اندازه‌گیری شد. پساب شهری دانشگاه شهرکرد با توجه به مشخصات شیمیایی آن بر طبق استاندارد سازمان جهانی خوار و بار و کشاورزی (فائو) از نظر مقادیر نیترات و بی‌کربنات دارای محدودیت متوسط برای استفاده در کشاورزی است. نتایج این آزمایش نشان داد که به‌طور کلی عبور پساب از خاک باعث افزایش pH، شوری، مجموع کلسیم و منیزیم، بی‌کربنات و کاهش نیترات، BOD5 و SAR شد. با توجه به نتایج، تیمار با ضخامت 70 سانتی‌متر باعث افزایش معنادار شوری، بی‌کربنات و مجموع کلسیم و منیزیم زه‌آب به‌ترتیب به‌طور میانگین 34/31، 97/31 و 9/161 درصد نسبت به پساب و 39/11، 29/20 و 0/10 درصد نسبت به تیمار با ضخامت 35 سانتی‌متر شد. میزان نیترات زه‌آب نیز در تیمار با ضخامت 70 سانتی‌متر به‌صورت معنادار به‌طور میانگین 80/19 درصد نسبت به پساب و 04/6 درصد نسبت به تیمار دیگر کاهش یافت. نتایج نشان داد که درصد تغییرات این پارامترها در بین دو تیمار با فاصلة 70 و 35 سانتی‌متر بین لایة آبده و لایة زهکش تفاوت معنادار نداشت. هم‌چنین، نتایج نشان می‌دهد که این سامانه کارایی مناسبی برای استفادة پساب در زمین‌های کشاورزی دارد و در شرایط آزمایش تیمار 35 سانتی‌متر نتایج بهتری را با توجه به فرضیة پژوهش حاصل می‌کند.

کلیدواژه‌ها