TY - JOUR ID - 2028 TI - بررسی خصوصیات زیست مهندسی گونه‌های Celtis caucasica و Pistacia atlantica در تثبیت زیستی دامنه‌ها در ارتباط با شیب (مطالعه موردی: جنگل‌کاری‌های حاشیه سد کلان ملایر) JO - مدل سازی و مدیریت آب و خاک JA - MMWS LA - fa SN - AU - مالمیر, معصومه AU - پژوهان, ایمان AU - قاسمی آقباش, فرهاد AD - دانشجوی کارشناسی‎ارشد/ گروه مهندسی طبیعت، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران AD - استادیار/ گروه مهندسی طبیعت، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 3 IS - 4 SP - 192 EP - 208 KW - ریشه KW - جنگل‌کاری KW - فرسایش KW - مسلح‌‌سازی KW - مکانیک خاک DO - 10.22098/mmws.2023.11959.1193 N2 - فرسایش خاک یک فرآیند طبیعی است که در اثر فعالیت‌های انسانی تشدید می‌شود. از دیدگاه منابع طبیعی فرسایش باعث نابودی خاک‌های حاصل‌خیز شده و آثار منفی زیادی بر زندگی ساکنان کره زمین داشته است. ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ و ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯿﺰان خسارات ناشی از آن ﺗﺎ حد ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺗﻠﻔﺎت ﺧﺎک، ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب راهبردهای ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺧﺎک دارد. با توجه به ‌ضرورت و اهمیت کاهش اثرات مخرب فرسایش خاک، در این پژوهش بررسی اثر ریشه گونه‌های بنه و داغداغان در مسلح‌سازی خاک اطراف سد کلان در 34 کیلومتری جنوب غربی شهرستان ملایر در شیب‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفت. برای انجام این مطالعه دو گونه بنه و داغداغان در دو توده مختلف سه منطقه با شیب کم، متوسط و زیاد مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان کشش ریشه گونه داغداغان از بنه بیش‌تر است. هم‌چنین، میزان RAR (نسبت سطح ریشه به سطح خاک) در گونه داغداغان با افزایش شیب بیش‌تر شده است. رابطه بین قطر و کشش ریشه در مورد گونه‌ها با هم متفاوت است و در گونه داغداغان منفی بود و بیش‌ترین مقدار کشش ریشه مربوط به گونه داغداغان در منطقه 3 با مقدار 63.51 مگاپاسکال و مربوط به ریز ریشه‌هاست و کم‌ترین آن مربوط به گونه بنه در منطقه 2 با 8.18 مگاپاسکال است. با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد می‌شود با به‌کارگیری گونه‌هایی که باعث افزایش مسلح‌سازی خاک و کاهش میزان فرسایش در محدوده سد می‌شود مانند گونة داغداغان به‌منظور کاستن از میزان فرسایش و افزایش عمر مفید استفاده شود. UR - https://mmws.uma.ac.ir/article_2028.html L1 - https://mmws.uma.ac.ir/article_2028_d3a3aa001a06b6574faacbb88adb94d1.pdf ER -