TY - JOUR ID - 1947 TI - تأثیر قیمت آب تحت سناریوهای مختلف تخصیص بر بهرهوری اقتصادی الگوی کشت JO - مدل سازی و مدیریت آب و خاک JA - MMWS LA - fa SN - AU - خزایی, مجید AU - صالح, ایمان AU - چاکرالحسینی, محمدرضا AU - فرزین, محسن AD - استادیار پژوهشی/ بخش تحقیقات جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ‌کهگیلویه و بویراحمد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یاسوج، ایران AD - استادیار/ دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 3 IS - 3 SP - 196 EP - 211 KW - آب قابل برنامه‌ریزی KW - الگوی کشت KW - بهره‌وری KW - نیاز آبی DO - 10.22098/mmws.2022.11764.1166 N2 - بهره‌وری آب کشاورزی یعنی این‌که با صرف کم‌ترین مصرف آب، بهترین و بیش‌ترین محصول را تولید کرد. در این پژِوهش با نگرش جامع به بررسی بهره‌وری محصولات زراعی و باغی با رویکردهای فیزیکی و اقتصادی آبخوان باشت در استان کهگیلویه و بویراحمد پرداخته شد. بر این اساس در مرحله اول وضعیت منابع آبی آبخوان با بررسی جامع و دوره‌ای چاه‌های بهره‌برداری و مشاهده‌ای و سایر منابع آبی آبخوان مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا، کشاورزی آبخوان از طریق پرسش‌نامه به‌وسیلة کشاورزان و کارشناسان بررسی شد. در مرحله بعد نیاز آبی الگوی کشت فعلی با روش پنمن- مانتیث فائو در نرم‌افزار کراپ‌وات محاسبه شد و با تعریف هشت سناریو به ارزیابی اقتصادی و حجم مصرف آب در الگوهای مختلف آبخوان پرداخته شد. در نهایت، با ارزیابی محصولات سناریویی که آب مصرفی به آب قابل تخصیص آبخوان نزدیک‌تر بود به‌عنوان الگوی کشت بهینه انتخاب شد. نتایج محاسبات روش فائو پنمن- مانتیث نشان داد که نیاز آبی محصولات غالب آبخوان شامل مرکبات، گندم، جو، ذرت، کلزا، هندوانه، برنج، حبوبات و یونجه به‌ترتیب 9170، 5630، 4821، 7863، 5411، 9291، 20234، 5225 و 14083 مترمکعب بوده است. مجموع میزان آب مصرف شده توسط محصولات کشاورزی آبخوان باشت بر اساس محاسبات روش پنمن نزدیک به 45 میلیون مترمکعب بوده است. بهره‌وری اقتصادی الگوی کشت فعلی آبخوان به‌طور متوسط 45000 ریال به ازای هر مترمکعب و میزان بهره‌وری فیزیکی برای غالب محصولات آبخوان کم‌تر از یک بوده است. در نهایت سناریوی شماره دو با حجم آب مصرفی 22 میلیون مترمکعب نزدیک‌ترین سناریو به آب قابل برنامه‌ریزی آبخوان بوده است. UR - https://mmws.uma.ac.ir/article_1947.html L1 - https://mmws.uma.ac.ir/article_1947_7c66a0796c604b884977ee73ae03e092.pdf ER -