TY - JOUR ID - 1704 TI - تحلیل حساسیت نرم‌افزار Hydrus نسبت به داده‌های ورودی در شبیه‌سازی حرکت آب و جذب ریشۀ گیاه مرجع چمن JO - مدل سازی و مدیریت آب و خاک JA - MMWS LA - fa SN - AU - رئوف, مجید AU - اکبری باصری, زینب AU - رسول زاده, علی AU - عزیزی مبصر, جوانشیر AD - دانشیار/گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، پژوهشکده مدیریت آب، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران AD - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد/ گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران AD - استاد/گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، پژوهشکده مدیریت آب، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران AD - دانشیار/ گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، پژوهشکده مدیریت آب، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 2 IS - 3 SP - 94 EP - 107 KW - آب KW - خاک KW - جذب ریشه KW - منحنی مشخصه KW - HYDRUS-3D DO - 10.22098/mmws.2022.10847.1090 N2 - پیش‌بینی دقیق حرکت آب در خاک و جذب ریشه در راستای ایجاد شرایط رطوبتی بهینۀ منطقۀ ریشه برای عملکرد بهتر گیاه اهمیت بسیار زیادی دارد. در این پژوهش، حرکت آب در خاک و جذب ریشه به‌صورت هم‌زمان با استفاده از نرم‌افزار HYDRUS-3D شبیه‌سازی شد. برای این منظور، گیاه چمن در سه لایسی‌متر با بافت خاک یکسان کشت شد. آبیاری هر سه روز یک بار در ساعت ۱۰ صبح انجام شد. رطوبت اعماق ۵، ۱۵، ۲۵، ۴۰، ۶۰ و ۸۰ سانتی‌متر، هر روز ساعت ۱۰ صبح و عصر اندازه‌گیری شد. حجم آب زهکشی خارج شده از لایسی‌مترها در روزهایی که آب از لایسی‌متر زهکش می‌شد، اندازه‌گیری شد. اندازه‌گیری‌ها در یک دورة ۸۱ روزه انجام شد. ویژگی‌های فیزیکی خاک در آزمایشگاه نیز اندازه‌گیری شدند. در این پژوهش، از نرم‌افزار HYDRUS-3D جهت شبیه‌سازی آب زهکش شده از لایسی‌متر، مقادیر جذب ریشۀ روزانه، رطوبت اعماق مختلف خاک، برآورد منحنی مشخصۀ آب خاک و منحنی هدایت هیدرولیکی استفاده شد. نتایج نشان داد که مقادیر بارندگی در برآورد حجم آب زهکشی شبیه‌سازی شده و اختلاف آن با حجم آب زهکشی اندازه‌گیری شده تأثیر به‌سزایی دارد. در تمامی شبیه‌سازی‌ها، حداقل و حداکثر خطای نسبی به‌ترتیب 0/79 تا 35/1 درصد به‌دست آمد. با افزایش رطوبت اولیه و هدایت هیدرولیکی خاک خطای نسبی بین دادۀ زهکشی اندازه‌گیری شده و برآورد شده افزایش و با افزایش رطوبت اشباع و رطوبت باقیمانده در خاک کاهش می‌یابد. حجم تجمعی آب زهکشی اندازه‌گیری و برآورد شده در کل دوره به اندازه 28/5 درصد باهم اختلاف دارند. مقادیر جذب ریشه (حداقل 5/0 و حداکثر 5/3 لیتر در یک دور آبیاری) نشان داد که در مرحله سوم رشد جذب ریشه حداکثر مقدار را دارد و با مقایسه جذب ریشة واقعی و پتانسیل که اختلاف ناچیزی دارند هیچ تنشی به گیاه وارد نشده است. از مقایسۀ منحنی مشخصه اندازه‌گیری شده و شبیه‌سازی شده می‌توان نتیجه گرفتکه مدل دقت بالایی در تخمین منحنی مشخصه آب خاک دارد. UR - https://mmws.uma.ac.ir/article_1704.html L1 - https://mmws.uma.ac.ir/article_1704_1035b23de89b36acf1c883dacd7e8e8f.pdf ER -