TY - JOUR ID - 1354 TI - بررسی تغییرات کیفی آب زیرزمینی در دشت ورامین تهران JO - مدل سازی و مدیریت آب و خاک JA - MMWS LA - fa SN - AU - احمدی, علیرضا AD - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد/ دانشکدۀ محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 2 IS - 1 SP - 14 EP - 26 KW - آب زیرزمینی KW - پارامترهای کیفی KW - چاه‌های بهره‌برداری KW - محیط ‌زیست KW - منابع آب DO - 10.22098/mmws.2021.9356.1037 N2 - ارزیابی کیفیت منابع آب به‌خصوص منابع آب آشامیدنی در سال‌های اخیر هم‌زمان با کاهش سرانۀ منابع آب در دسترس، از اهمیت زیادی برخوردار است. در این پژوهش، کیفیت منابع آب دشت ورامین با استفاده از شاخص کیفیت آب (WQI) در یک بازۀ 10 ساله (97-1387) مورد بررسی قرار گرفت. بدین‌منظور، تعداد 35 نمونه از نقاط مختلف دشت ورامین تهیه شد و غلظت پارامتر‌های تأثیرگذار بر کیفیت منابع آب زیرزمینی مورد بررسی قرار گرفت. طبق نتایج، کلسیم، سدیم و کلر با کل مواد جامد محلول (TDS) همبستگی مثبت و معنا‌داری دارند. هم‌چنین، بر اساس نقشه توزیع مکانی منطقۀ دشت ورامین در سال ۱۳۹۷ مساحت بیش‌تری را با کیفیت مناسب داشته است در حالی‌که قسمت‌های جنوبی و جنوب غربی منطقه در بازۀ ۱۰ ساله با وجود بهبود کیفیت آب منطقه، هم‌چنان دارای کیفیت نامناسب برای شرب هستند. به‌‌طور کلی نتایج حاصل از این پژوهش‌ نشان داد که در حال حاضر تعدادی از پارامتر‌های مؤثر در تعیین کیفیت منابع آب زیرزمینی، مانند TDS، هدایت الکتریکی (EC) در اکثر نقاط نمونه‌برداری شده و هم‌چنین مقدار pH در بعضی نقاط نمونه‌برداری شده دشت ورامین از حد مجاز استاندارد‌ها فراتر رفته است. علاوه بر این، کیفیت آب زیرزمینی نیز در بازۀ زمانی مورد مطالعه کمی بهبود یافته است. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که بر اساس WQI در سال 1387، 51.42 درصد منطقه دارای آب نامناسب از نظر شرب است که این مقدار در سال ۱۳۹۷ به ۴۵ درصد کاهش ‌یافته است. هم‌چنین، میزان 31 درصد آب با کیفیت بد در سال 1387 به 22 درصد کاهش یافته است، درحالی‌که مقدار میزان آب با کیفیت خوب در سال 1397 تا 25 درصد افزایش یافته است. به‌این‌ترتیب توجه به تأثیر گسترده عوامل انسانی بر کاهش کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت ورامین و برداشت شدید آب زیرزمینی، بررسی دقیق چاه‌های غیرمجاز در منطقه، حفاظت کیفی از منابع آب زیرزمینی و مدیریت برداشت چاه‌های بهره‌برداری و هم‌چنین استفاده از سامانه‌های آبیاری مناسب در جهت کاهش برداشت و هم‌چنین زهکشی مناسب اراضی کشاورزی در طرح‌های آتی امری ضروری به‌نظر می‌رسد. UR - https://mmws.uma.ac.ir/article_1354.html L1 - https://mmws.uma.ac.ir/article_1354_2dec9fe96ae462683555004ff11d0d42.pdf ER -