TY - JOUR ID - 1322 TI - تحلیل ریسک وقوع زمین‌لغزش و واریزه در جاده‌های هراز و لواسانات JO - مدل سازی و مدیریت آب و خاک JA - MMWS LA - fa SN - AU - محمدی, نیلوفر AU - ساسانپور, فرزانه AD - دانشجوی کارشناسی ارشد/ گروه ژئومورفولوژی، دانشکدة علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران AD - دانشیار/ گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکدة علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 1 IS - 4 SP - 14 EP - 29 KW - تحلیل مکانی KW - حرکت‌های ‌‌دامنه‌ای KW - مخاطرات ‌محیطی KW - مدیریت ‌بحران KW - واریزه DO - 10.22098/mmws.2021.9138.1023 N2 - از آن‌جا که زمین‌لغزش‌ها نسبت به سایر بلایا دارای قابلیت بیش‌تری برای مدیریت هستند، شناخت این پدیده در جهت جلوگیری از خسارات از اهمیت زیادی برخوردار است. هم‌چنین، باتوجه به گستردگی و تنوع فراوانی مخاطرات‌ طبیعی در ایران مطالعۀ حاضر با هدف شناخت نحوۀ مدیریت کاهش مخاطرۀ طبیعی زمین‌لغزش در استان تهران انجام شد. به‌همین منظور، ابتدا معیارهای مؤثر بر ناپایداری‌ها، مانند بارش، زلزله، پوشش گیاهی، کاربری اراضی، زمین‌شناسی، رودخانه، گسل، تندی و جهت ‌شیب و راه‌های ارتباطی استان تهران با رویکرد واریزه بررسی شدند. سپس، تحلیل مکانی در محیط ArcGIS با استفاده از توابع فاصلة اقلیدسی و تعیین انحنا صورت پذیرفت. بدین‌صورت که ابتدا جاده‌های هراز و لواسانات به‌صورت نمونه انتخاب شدند و هرکدام از معیارها با استفاده از روش فاصله‌ای برای لایه‌های خطی و وزن‌دهی معکوس فاصله (IDW) برای لایه‌های پلیگون بررسی و طبقه‌بندی شدند. هم‌چنین، میزان ریزش و انحنا بررسی شده و به هریک از نقشه‌های انحنا و جهت ‌شیب رتبۀ بین صفر و یک داده شد. به این‌صورت که مناطقی که رتبۀ یک هستند دارای خطر بالا و مناطقی که دارای رتبۀ صفر هستند می‌توانند خطرآفرین باشند. نتایج این مطالعه نشان داد مناطقی که رو به جهت شمال شرق و جنوب غرب بودند رتبۀ یک و مابقی رتبۀ صفر دارند. هم‌چنین، مناطقی که بالای 50 درصد شیب رو به شمال داشتند از خطر ریزش بیش‌تری برخوردار هستند. در رتبه‌بندی به مناطقی که مقعر و هرچه مثبت‌تر بودند رتبۀ یک داده شده و در این مناطق انحنای جاده‌های اصلی و فرعی منتخب منفی بودند و دارای جهت محدب نشان داده شده که این مساحت، دارای مخاطره است. این مناطق در جادۀ هراز و لواسانات از نظر زمین‌لغزش در هنگام بارندگی و زلزله و سایر مخاطرات در معرض خطر بوده و پیشنهاد توجه به ساخت و ساز و وجود سیستم هشدار از حیطۀ مدیریت بحران در این مناطق الزامی است. UR - https://mmws.uma.ac.ir/article_1322.html L1 - https://mmws.uma.ac.ir/article_1322_fd1f70e6d58f5546fa4b01ac82a0a055.pdf ER -