%0 Journal Article %T ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر رواناب شهری بر اساس مدل‌های CMIP6 (مطالعه موردی: منطقة 10 شهرداری تهران) %J مدل سازی و مدیریت آب و خاک %I دانشگاه محقق اردبیلی %Z 2783-2546 %A حسنی, محمد رضا %A نیک سخن, محمد حسین %A اردستانی, مجتبی %A موسوی جنبه سرایی, سید فرید %D 2022 %\ 12/19/2022 %V 3 %N 2 %P 269-285 %! ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر رواناب شهری بر اساس مدل‌های CMIP6 (مطالعه موردی: منطقة 10 شهرداری تهران) %K تغییرات اقلیمی %K سیلاب شهری %K سناریو‌های SSP %K مدل SWMM %K مدل‌های گزارش ششم تغییر اقلیم %R 10.22098/mmws.2022.11849.1176 %X پیش‌بینی تغییرات بارش ناشی از پدیدة تغییر اقلیم و تأثیر آن بر کمیت و کیفیت رواناب اهمیت زیادی در مدیریت منابع آب به‌ویژه در حوضه‌های شهری دارد. در همین راستا در پژوهش حاضر تأثیر تغییرات اقلیمی بر رواناب شهری منطقه 10 شهرداری تهران مورد بررسی قرار گرفته است. با ارزیابی عملکرد مدل‌های اقلیمی در پیش‌بینی بارش دوره مشاهداتی (2010-1981)، پنج مدل با بهترین عملکرد جهت پیش‌بینی بارش دوره آتی (2050-2021) انتخاب و برونداد آن‌ها تحت دو سناریوی SSP1-2.6 و SSP5-8.5 با بهره‌گیری از مدل LARS-WG ریزمقیاس‌نمایی شد. نتایج تحلیل‌ها در مقیاس ماهانه نشان داد که در سناریوی SSP5-8.5، بارش در ماه‌های ژانویه، فوریه و مارس کاهش و در ماه‌های اوت و سپتامبر افزایش خواهد یافت. در سناریوی SSP1-2.6 نیز در ماه سپتامبر افزایش بارش پیش‌بینی شده است. پیش‌بینی‌ها در مقیاس سالانه روند مشخصی نداشته و در برخی مدل‌ها افزایش و در برخی دیگر کاهش بارش پیش‌بینی شده است. در ادامه و جهت پایش تغییرات رواناب، خروجی روزانه مدل LARS-WG با بهره‌گیری از روش چندک فراوانی به بارش‌های شش ساعته گسسته‌سازی شد. با تحلیل بارش‌های حدی، پیش‌بینی مدل‌های HADGEM3-GC31-LL و CMCC-ESM2 در سناریوی SSP5.8.5 به‌ترتیب به‌عنوان بدبینانه و خوش‌بینانه‌ترین سناریو نسبت به حالت پایه در نظر گرفته شد. سپس تغییرات رواناب در این دو سناریو با مدل SWMM ارزیابی شد. نتایج اجرای مدل در سناریوی بدبینانه نشان داد که با افزایش 31.4 و 26.8 درصد بارش در دوره‌های بازگشت 5 و 10 سال نسبت به دوره پایه، حجم رواناب به‌ترتیب 2/25 و 7/20 درصد افزایش و غلظت ذرات جامد نیز به‌ترتیب 21.4 و 18.3 درصد کاهش خواهد یافت. هم‌چنین، در این سناریو حجم آب‌گرفتگی در حوضه تا 42.12 درصد افزایش می‌یابد. در سناریوی خوش‌بینانه نیز با کاهش بارش‌های حدی، در دوره‌های بازگشت 5 و 10 سال، حجم رواناب به‌ترتیب 2.2 و 8.3 درصد کاهش و غلظت ذرات جامد به‌ترتیب 2.5 و 10درصد نسبت به دورة پایه افزایش می‌یابد. در این سناریو با وجود کاهش بارش هم‌چنان تعداد گره‌های سیلابی حوضه ثابت است که این موضوع اهمیت بررسی رویکردهای مدیریت رواناب در منطقه مورد مطالعه را نمایان می‌کند. %U https://mmws.uma.ac.ir/article_1944_9d593149049616d7ffbcb9292de5aa87.pdf