TY - JOUR ID - 1609 TI - مقایسۀ رواناب و رسوب سازندهای گچساران و آغاجاری تحت شبیه‌سازی باران در کاربری‌های مختلف اراضی JO - مدل سازی و مدیریت آب و خاک JA - MMWS LA - fa SN - AU - سعیدیان, حمزه AU - مرادی, حمید رضا AD - استادیار پژوهشی بخش تحقیقات حافظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمان/ سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمان، ایران AD - استاد/ دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرّس، نور، ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 2 IS - 2 SP - 55 EP - 68 KW - باران‌ساز KW - تولید رسوب KW - سازند آغاجاری KW - سازند گچساران KW - فرسایش خاک DO - 10.22098/mmws.2022.9802.1065 N2 - تولید رسوب حوزۀ آبخیز، تابع عوامل مختلفی است که یکی از آن‌ها عدم استفاده صحیح از اراضی است. خصوصیات محیطی نظیر مقدار و شدت بارش، درجۀ شیب و تراکم آبراهه‌ها نیز در تولید رواناب و رسوب مؤثرند. در این تحقیق به‌منظور بررسی حساسیت به فرسایش و ‌‌رسوب‌زایی کاربری‌های مختلف سازند گچساران و آغاجاری، بخشی از حوزۀ آبخیز کوه گچ و مرغا در شهرستان ایذه به‌ترتیب با مساحت 1202 و 1609 هکتار انتخاب شد. رواناب و رسوب تولیدی در شش نقطه و با سه تکرار در سازند گچساران و در هفت نقطه و با سه تکرار در سازند آغاجاری در شدت‌های مختلف 0/75، 1 و 1/25 میلی‌متر در دقیقه تحت سه کاربری مرتع، منطقۀ مسکونی و اراضی کشاورزی به‌کمک دستگاه باران­ساز کامفورست انجام شد. مقایسۀ رواناب و رسوب در این دو سازند نشان داد که در شدت‌های بارش کم جنس سازند در رواناب و رسوب دخالت بیش‌تری دارد. هرچه شدت بارش افزایش یابد، اختلافات به حداقل خود می­رسد. هم‌چنین نتایج تحقیق به­طور کلی نشان داد که مقدار فرسایش و رسوب در کاربری‌های سازند گچساران به‌دلیل هدایت الکتریکی بالاتر و فاصلۀ زیادتر سخت لایۀ گچی از سطح خاک در نقاط نصب باران­ساز بیش‌تر از کاربری‌های سازند آغاجاری است، ولی از نظر میزان رواناب دارای روند تقریباً مشابهی هستند. هم‌چنین نتایج نشان داد به‌علت فرسایش و رسوب بسیار بالای این دو سازند به هیچ وجه مخزن سدهای کوچک و بزرگ در این دو سازند قرار نگیرد. UR - https://mmws.uma.ac.ir/article_1609.html L1 - https://mmws.uma.ac.ir/article_1609_25f084428d6c4e236e30c581d156b1c3.pdf ER -