TY - JOUR ID - 1175 TI - عمق بهینه نصب زهکش های زیرزمینی با هدف کاهش هزینه های احداث JO - مدل سازی و مدیریت آب و خاک JA - MMWS LA - fa SN - AU - سعادت پور, فاطمه AU - شریفی پور, مجید AU - لیاقت, عبدالمجید AU - نصرالهی, علی حیدر AU - سعیدی نیا, مهری AD - دانشجوی کارشناسی ارشد/ گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران AD - استادیار/گروه مهندسی آب، دانشکدة کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران AD - استاد/گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، دانشگاه تهران، تهران، ایران AD - استادیار/ گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 1 IS - 1 SP - 13 EP - 23 KW - ترنچر KW - زهکش جمع‌کننده KW - لوله زهکش KW - هزینه سرمایه‌ای DO - 10.22098/mmws.2021.1175 N2 - میلیون‌ها هکتار از اراضی فاریاب جهان نیازمند سامانه زهکشی زیرزمینی هستند ولی کمبود منابع مالی مانع از توسعه به‌موقع این سامانه‌ها می‌شود. به‌همین دلیل ارائه راه‌حل برای کمینه‌سازی هزینه‌های احداث سامانه‌های زهکشی ضرورت دارد. هدف این مقاله ارائه روشی برای یافتن "عمق کم‌ترین هزینه" برای نصب زهکش‌های زیرزمینی است. این هزینه‌ها را می‌توان به سه بخش تقسیم کرد؛ بخش اول، هزینه‌هایی که تابع مدت زمان حفاری و عمق نصب زهکش نیستند، به‌عبارتی زهکش‌ها در هر عمقی نصب شوند، این هزینه‌ها در واحد طول زهکشی زیرزمینی (لترال‌گذاری) تغییر نمی‌کنند و عبارتند از: هزینه خرید لوله فیلتردار، ساخت خروجی زهکش به لترال، پُرکردن مجدد ترانشه بعد از قرار دادن زهکش، هزینة قطعات مصرفی و تعمیرات و نگهداری ترنچر. بخش دوم، هزینه‌هایی که تابع عمق نصب زهکش و مدت زمان حفاری (سرعت حفاری) هستند. مهم‌ترین این هزینه‌ها، هزینه استهلاک سرمایه خرید ترنچر است. با افزایش عمق نصب زهکش سرعت حفاری کم می‌شود، بنابراین کل طول حفاری شده در عمر مفید ترنچر کاهش می‌یابد. علاوه بر آن هزینه سوخت و هزینه دستمزد تیم ‌کاری (شامل راننده، نقشه‌بردار و کارگران) در این گروه جای می‌گیرد. بخش سوم، هزینه‌هایی که تابع عمق نصب زهکش هستند ولی تابع سرعت حفاری نیستند، از جمله هزینه احداث زهکش جمع‌کننده، که با افزایش عمق نصب زهکش، حجم حفاری و انتقال خاک ناشی از آن افزایش می‌یابد. در این مقاله روشی برای تبدیل تک‌تک این هزینه‌ها به هزینه در واحد سطح ارائه می‌شود تا عملیات جبری روی آن‌ها امکان‌پذیر شود. با توجه به این‌‌که تراکم زهکش‌ها در زهکش‌های عمیق کم‌تر است و با مشخص شدن تراکم زهکش در واحد سطح در هر عمق نصب، می‌توان عمقی که کم‌ترین هزینه را داشته باشد، انتخاب کرد. UR - https://mmws.uma.ac.ir/article_1175.html L1 - https://mmws.uma.ac.ir/article_1175_c51d1c2dd4eee39448ffc8b0436ece1c.pdf ER -